URUZ, XAN QAZANIN OĞLI
URUZ BƏG, SALUR QAZANIN
OĞLI URUZ – Qazan xanın oğlu, Bayındır
xanın nəvəsi, İç Oğuz bəyi. (II,
III, X, XI boylarda adı çəkilir). Onun
əsirlikdə, Şökli Məliyin qanlı tədbirləri
qarşısında mərdanə dayanması, mətanəti,
ailə namusu uğrundakı fədakarlığı
türk xalqının milli simasını ən uzaq
keçmişlərdə əks etdirən parlaq bir nümunədir.
Uruz anasının sorğusuna namus
hissindən doğan bir qəzəblə belə cavab
verir:
“Qadın ana! Qarşum alub, nə bögrərsən?
Nə bozlarsan, nə ağlarsan?
Bağrımla yürəgim nə dağlarsan?
Keçmiş mənim günimi nə andırarsan?
Hey, ana! Ərəbi atlar olan yerdə
Bir qulunı olmazmı olur?
Qızıl dəvələr olan yerdə
Bir köşəgi olmazmı olur?
Ağca qoyunlar olan yerdə
Bir quzıcığı olmazmı olur?
Sən sağ ol, qadın ana, babam sağ olsun,
Bir mənim kibi oğul bulınmazmı olur?” (D-548).
Uruz Qazan tutulanda uşaq imiş.
Böyük oğlan olduğu vaxt bir kişidən
atasının dustaq olduğunu eşidir. Onun
tələbi ilə əmisi Qaragünənin başçılığı
altında qoşun düzəldir, Qazanı azad
etməyə gedirlər. Uruzun böyük şücaət
göstərməsi ilə Qazan zindandan xilas
edilir, düşməndən intiqam alırlar.
Kamal Abdulla |